Wygłos (czyli ostatnia głoska
wyrazu) jest w języku polskim w wymowie scenicznej zawsze
bezdźwięczny. Dźwięczność jest zależna od udziału
(przymknięcia i drgania) strun głosowych w wymowie, mają ją
wszystkie samogłoski i część spółgłosek. Większość z tych
ostatnich ma swoje "bezdźwięczne odpowiedniki":dźwięczne | b | w | d | z | dz | ż | dż | ź | dź | k |
bezdźwięczne | p | f | t | s | c | sz | cz | ś | ć | g |
Jeśli któraś z powyższych
spółgłosek pojawi się na końcu wyrazu, wtedy w wymowie
scenicznej powinna zamienić się w odpowiadającą jej spółgłoskę
bezdźwięczną, stąd [chlep] i [chleba].
Niewymienione w tabeli spółgłoski
[l, ł. m, n, ń, r] nie posiadają bezdźwięcznej pary, pozostają
dźwięczne. Spółgłoska [ch] jest obecnie zawsze bezdźwięczna.
Niestety w połączeniach
międzywyrazowych zasady te obowiązują nie w pełni :).
W wielkim uproszczeniu prawidła mówią
tak:
spółgłoska w wygłosie +
spółgłoska w nagłosie = wygłos taki jak nagłos drugiego wyrazu
np. wós popsuty / wóz
drewniany
spółgłoska w wygłosie +
samogłoska lub [m, n, ń, l, ł, r] = wygłos bezdźwięczny
np. ogrót matki, wąsz
afrykański.
Co
może nam pomóc?
Prawidła
poprawnej wymowy polskiej, oprac. Z. Klemensiewicz, Kraków 1988.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz