Elementy prozodyczne nazywane są także muzycznymi,
dlatego można spróbować opisać je w kategoriach muzycznych.
Akcent to przede wszystkim dynamika dźwięków
mowy, która płynnie lub kontrastowo przechodzi w obrębie
poszczególnych wyrazów między forte
i piano (cicho-
głośno), przy jednoczesnym wypowiadaniu głosek marcato
(zaznaczając), co odbywa się przez bardziej precyzyjne ruchy
artykulacyjne oraz dokładniejsze podparcie
oddechowe akcentowanej sylaby lub wyrazu. Warto zwrócić uwagę, że
w terminologii muzycznej artykulacja odnosi
się do sposobu wydobycia dźwięku- legato
(razem) lub staccato
(oddzielnie); tak rozumiana artykulacja występuje również w mowie
i może stać się środkiem wyrazu, np. dla oddania gniewu,
frustracji można wypowiadać wyrazy skandując, dzieląc na sylaby,
a zatem staccato, gdyż
tak dzieje się w mowie naturalnej.
Akcenty w muzyce pełnią rolę czynnika porządkującego
przebiegi rytmiczne-
takie „muzyczne” użycie akcentów zachodzi w urytmizowanych,
regularnych tekstach, np. wierszach sylabotonicznych. Mowa, tak jak i
muzyka, ma swój przebieg rytmiczny.
Intonacji odpowiada pojęcie
linii melodycznej, która może obierać kierunek wznoszący (jak
intonacyjna antykadencja)
lub opadający (kadencja).
Samo pojęcie intonacji w terminologii muzycznej oznacza jednak coś
innego, jest to umiejętność świadomego wydobycia dźwięku o
konkretnej wysokości (czyli umiejętność śpiewania czysto).
Barwa głosu zależy od
kształtu rezonatorów tzw. zmiennokształtnych, czy inaczej
doskonałych- jamy ustnej i gardłowej i dotyczy przede wszystkim
samogłosek. W wokalistyce mówi się wręcz o kolorystyce głosu,
która zależna jest od rodzaju afektu, a zatem emocji, który chce
się przekazać.
Choć terminologia muzyczna jest bogata w szczegółowe
określenia głosu i sposobów posługiwania się nim, jednak nawet
ona nie oddaje rzeczywistej jakości danej wypowiedzi- czytając
opis, choćby najdoskonalszy, nadal nie jesteśmy sobie w stanie
wyobrazić warstwy dźwiękowej. Słowo mówione istnieje w
rzeczywistości tylko w trakcie samego aktu mówienia, jeśli nie
zostanie nagrane, znika. Warto pamiętać o jego jednorazowości.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz